Soms denk ik eraan hoe we bij elkaar erop hameren dat een vakantie dient om even de stekker eruit te trekken, afstand nemen van de wervelwind die lelijk huishoudt door het dagdagelijkse. De intentie zou moeten zijn om het ritme even te veranderen, om even het hoofd boven water te houden en diep in te ademen. Of om het volkser uit te drukken: stop met werken. Ik geniet momenteel van mijn zomervakantie, twee weken weg van het werk. En uiteraard wil ik die vullen met fun stuff, wat in mijn geval zoveel betekent als stevige wandelingen doen, tijd spenderen met mijn vriendin, rondneuzen in plantenwinkels en nieuwe muziek ontdekken. Maar het is in die tijd tussen die bezigheden dat de deugd van mijn verlof schuilt.

Ik spendeer een zee van tijd aan de computer, volop bezig met het doorlopen van alle beelden van het nieuw fotografieproject. Ik heb hier eerder over gesproken, over de deugd van deze fase in de totstandkoming van een werk. De eerste fase is het verzamelen van de beelden. Dat deel is grotendeels afgerond en ik zit wederom met meer dan 10.000 beelden. De derde en laatste fase is die van de verantwoordelijkheid, waarbij je aan de hand van een selectie beelden het verhaal, thema’s en intenties vormgeeft, om zo naar een afronding te werken. Dat deel komt later. Maar momenteel zit ik compleet ondergedompeld in de tweede fase, de periode van de creatieve vrijblijvendheid.

Creatieve vrijblijvendheid betekent dat ik een ontzettende hoeveelheid tijd besteed aan het bekijken van de beelden, mezelf beeld per beeld telkens de meest eenvoudige vraag stellend: vind ik dit een mooie foto? Als ik er iets van waarde in zie, bewerk ik het beeld licht en sla ik het op. Ik vind het belangrijk mezelf die tijd te geven, want de grondigheid van dit proces leidt er altijd toe dat het werk zichzelf openvouwt, zichzelf openbaart. Het is door het vrijblijvend te houden dat je jezelf alle ruimte geeft om het werk te ontdekken. Geen zorgen over het nut van individuele beelden voor het eindresultaat, niet al te veel vragen stellen over de betekenis ervan, maar enkel kijken. Dit is veruit de meest aangename fase in het maken van een werk, het is hier dat creativiteit sterkst aan bod komt, omdat alles nog kan. Aan het eind van de rit hou ik zowat 1.500 beelden over. En dan komt de derde fase en de kopzorgen die er bij horen, want die 1.500 moet ik herleiden tot pakweg 25 beelden.

Dus mijn vakantie betekent dat ik elke ochtend ergens tussen zeven en half acht aan mijn computer zit, obsessief turend naar de beelden. Je zou het kunnen werk noemen, maar het voelt alvast niet zo. Wat het me oplevert is van groter belang dan me af te vragen of ik het beter niet even aan de kant leg. Zo heb ik de afgelopen dagen twee heel belangrijke insteken ontdekt in dit werk, wat me duidelijk maakt welke richting ik moet uitgaan. Het ene inzicht ging over het ontdekken van de juiste toon van dit werk, het andere over hoe de beelden te bewerken. Dat bewerken heeft te maken met huid, wat misschien het meest essentieel visueel gegeven is in deze beelden. De juiste skintone moet de start zijn van het bewerken van de beelden. En wanneer die huidtint juist zit, dan weet ik dat ik verder kan. Het heeft vooral te maken met het spelen met kleurtemperatuur en helderheid. Skintone wordt zo niet enkel een esthetisch gegeven, maar – zo leer ik nu – het heeft ook het potentieel om de intentie van een beeld te sturen, om een sentiment of confrontatie op te roepen. Ik voel dat ik op het goeie spoor zit en dat er een goed werk zit aan te komen. Maar de eindmeet ligt nog een eind voor me uit.  

Ik was ontzettend opgetogen toen ik tot die inzichten kwam. En dergelijke euforie mag er best zijn in de vakantie. Maar ik weet wat het doktersadvies is; ik beloof nog wat rust te nemen vooraleer die wervelwind zich opnieuw aandient.