De totstandkoming van een werk verloopt steevast volgens een proces dat gekenmerkt wordt door drie afzonderlijke fasen. Ik spreek er regelmatig over wanneer ik met een publiek in dialoog ga. In de eerste fase maak je de beelden, een spannende tijd waarin je bepaalde werelden gaat opzoeken, waarbij het fototoestel werkt als een toegangskaart om zaken te beleven die je anders nooit beleven zou. Meestal weet ik niet wat me hierin overkomt – godzijdank – en laat ik het gewoon op me afkomen. De tweede fase is de leukste, want het is de meest creatieve en de meest vrijblijvende. Hierbij zit je aan de computer en neem je een zee aan tijd om door de beelden te waden, lichte bewerkingen te maken, een ruime selectie te maken, te ontdekken wat het is dat je zoal verzamelde in de vorige fase. Hier moet niks, maar kan alles. Een wereld van verschil met de derde en veruit meest moeilijke fase, waarin je de verantwoordelijkheid moet opnemen om een verhaal te construeren uit dat alles. Het is de fase van tobben, reflecteren, discussiëren, herbeginnen, panikeren en ijdele hoop. Omdat het doel voor ogen een immense voldoening belooft, houd je dit wel vol, maar het is verdorie werken.

Ik zit momenteel heel diep in die derde fase bij het nieuwe project, dat hopelijk het daglicht zal zien volgende mei. Wat opvalt is dat het deze keer zwaarder is dan anders. Nog nooit gaf de constructie van een werk me zo een kopzorgen als nu, waar verschillende redenen voor zijn. Ten eerste kwam de ware betekenis van dit werk pas bovendrijven toen ik reeds in dit derde deel zat, wat vrij laat is. Het erkennen had voornamelijk te maken met heel eerlijk te durven zijn met mezelf over wat het is dat ik wil vertellen. En die betekenis stuurt uiteraard de constructie van het geheel. In het verder willen ontwikkelen en professionaliseren is het tevens nodig dat denkproces grondiger te doen, niet enkel in het willen achterhalen van de oprechte intentie van een werk, maar ook ik het weloverwegen van de beelden die deze intentie ondersteunen en verbeelden. Het denkproces is zo meer doordachtzaam en matuur dan bij eerdere werken, wat ik enkel kan toejuichen. Tot slot zijn er ook nog de uitdagende gesprekken met mijn mentor in de trajectbegeleiding die ik volg. Ze legt me het vuur aan de schenen en we botsen op een ton uitdagingen, waarbij ik een evenwicht zoek tussen het opzuigen van haar raad als een spons, maar tegelijkertijd moet ontdekken waar ik het oneens ben en ernaar moet handelen. Ontvoogden van een mentor is een even belangrijke stap als het onder de vleugel genomen worden door die mentor. Dus waar laat dit alles me momenteel?

Deze laatste twee weken van het jaar heb ik vakantie, ideaal om me te focussen op mijn werk – een vreemde zin om neer te pennen. De verhaalconstructie voor mijn nieuw project werd zodanig complex, dat ik heb moeten teruggrijpen naar de eerdere fase, zoeken in het verzamelde materiaal naar beelden om mee aan de slag te gaan, beelden die het geheel zouden kunnen ondersteunen, beelden die een toon hebben die schippert tussen begeerte, fantasy, zorgzaamheid, droefenis en seksualiteit. Dat is ongeveer de grootste tip van de sluier die ik momenteel kan oplichten over wat dit nieuwe logge monster in hemelsnaam zal worden. Ik had een vijfenzeventig finale beelden waarmee ik verder wou, maar het was niet genoeg. In het terug op zoek gaan naar beelden, kwamen er nog een aantal andere bovendrijven. Deze worden momenteel gedrukt en ga ik strakjes oppikken. En hiermee sluit ik het graven naar beelden wel definitief af. Er blijven er dus zowat honderd over, en hiermee ga ik doen wat ik al maanden aan het doen ben: er uren naar kijken.

Eind volgende week, bij de start van het nieuwe jaar, wil ik een afgewerkt geheel hebben (let wel: een zestal weken geleden dacht ik al op dat punt gekomen te zijn, maar dat viel als een kaartenhuisje in elkaar – om maar te schetsen dat de rit in het derde deel een mindfuck en een domper kan zijn). Concreet betekent dit dat ik elke dag in de zetel plaatsneem, met een ontzagwekkende hoeveelheid koffie binnen handbereik, om vervolgens die honderd beelden te bekijken, me af te vragen wat ze betekenen en hoe ze het werk kunnen dienen. En dan maak ik er een selectie uit. En elke dag doe ik dat denkproces opnieuw, en maak ik de selectie opnieuw. Die is elke dag anders, maar wat moet komen bovendrijven, vindt zijn weg zo wel naar de oppervlakte. Het is een processie van Echternach, een uitzuivering die bloed, zweet en tranen kost… Wel, om eerlijk te zijn, bloed heeft het nog niet gekost.

Een vrolijke Kerst gewenst, iedereen.